NHỮNG NGHI LỄ TRONG VÒNG ĐỜI CỦA NGƯỜI HÀN QUỐC

Nghi lễ vòng đời được tiến hành trong cuộc đời của mỗi con người, từ khi sinh ra đến khi qua đời. Đó là một chuỗi các sự kiện quan trọng mà bất kì ai cũng trải qua một lần trong đời. Nghi lễ vòng đời của người Hàn Quốc được gọi là 관혼상제: Quan (Lễ trưởng thành) – Hôn (Lễ kết hôn) – Tang (Đám tang) – Tế (Đám giỗ). Hãy cùng Trung tâm Ngoại ngữ Korea Link tìm hiểu kỹ hơn về nghi lễ vòng đời ở Hàn Quốc các bạn nhé.

Sinh con

Do chịu sự ảnh hưởng của Nho giáo nên từ xưa, người Hàn Quốc đã có tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”. Họ luôn muốn sinh được con trai để nối dõi huyết thống gia đình. Họ thường đến các đền chùa cầu nguyện và dâng cúng với hy vọng sinh được con trai. Thần Samshin Halmoni (삼신 할머니) là vị thần liên quan đến việc sinh con trong văn hóa đa thần của Hàn Quốc.

Sau khi sinh con, người Hàn sẽ treo một sợi dây được kết bằng rơm buộc đầy ớt – Kumjul (금줄) ngang cổng hay cửa nhà trong suốt 3 tuần liền. Mục đích để xua đuổi ma quỷ, dâng cúng cơm, canh rong biển cho thần 삼신 할머니 mỗi ngày. Đặc biệt phải kiêng kỵ không thổ lộ niềm vui về đứa bé để tránh bị thần linh quở, …

백일 (Baekil) – Lễ 100 ngày

Cuộc sống ngày xưa của người Hàn Quốc rất nghèo khổ. Chính vì vậy, việc em bé sinh ra  tròn 100 ngày là một sự kiện đáng mừng. Và cũng đáng tạ ơn vì đánh dấu sự sống sót của em bé qua giai đoạn quan trọng nhất của tuổi thơ. Đồng thời cũng đánh dấu người mẹ đã hồi phục sức khỏe. Gia đình sẽ dâng cúng thức ăn cho thần 삼신 할머니 vì đã phù hộ, chăm sóc cho đứa trẻ và người mẹ qua giai đoạn khó khăn này. Người Hàn Quốc cầu nguyện sự giàu có, tuổi thọ và may mắn cho đứa trẻ. Họ thường chia bánh Ttok (떡) cho hàng xóm láng giềng. Những gia đình nhận bánh Ttok đặt vào bát cuộn chỉ, gạo hoặc tiền. Cuộn chỉ mang ý nghĩa chúc bé khoẻ mạnh và sống lâu. Gạo và tiền chứa đựng mong ước đứa trẻ sau này sẽ trở nên giàu có. Vào lễ 100 ngày, gia đình sẽ cùng nhau ăn uống và tặng quà cho bé.

돌찬지 (Dolchanjil) – Tiệc thôi nôi

Đây là ngày kỉ niệm sinh nhật đầu tiên của đứa bé kể từ khi sinh ra. Vào ngày này, em bé sẽ được mặc trang phục truyền thống 돌복 (Dolbok) kèm túi may mắn 복주머니 (Bokjumoni). Đây cũng là ngày để dọn bàn dâng cơm cúng cho thần linh. Người Hàn Quốc kiêng kỵ không đi chia bánh gạo cho hàng xóm vào ngày này vì không may mắn cho đứa trẻ.

돌찬지

Phần chính của buổi lễ là 돌잡이 (Doljabi). Người Hàn chuẩn bị một bàn lớn với hơn chục loại bánh gạo khác nhau, trái cây, canh rong biển,… Không chỉ thức ăn, họ còn đặt thêm những vật như cung tên, ống nghe, kim chỉ, táo tàu, sách, bút chì, bánh gạo,… để đứa bé chọn và thông qua đó dự đoán tương lai. Phần này thì rất giống với cách tổ chức tiệc thôi nôi trong văn hóa của người Việt Nam. Ngày nay, các món vật được đặt vào bàn lễ cũng trở nên đa dạng và phong phú hơn rất nhiều.

성인식 - Lễ trưởng thành

Lễ trưởng thành ở Hàn Quốc được tổ chức vào ngày thứ hai của tuần thứ ba trong tháng 5. Ngày lễ này đánh dấu cột mốc những thanh niên 20 tuổi chính thức được xem là người trưởng thành. Họ có thể tự chịu trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Dù giàu hay nghèo thì nghi lễ vẫn được chuẩn bị đầy đủ và tổ chức trang trọng.

Lễ trưởng thành bao gồm: 관례 (kwallye) cho nam và 계례 (kyerye) cho nữ. Vào ngày này, những nam nữ thanh niên mặc trang phục truyền thống – Hanbok. Nam thì đội nón 갓 (gat) và nữ thì cài trâm 비녀 (binyo).

결혼식 - Lễ kết hôn

전통 혼례 - Hôn lễ truyền thống của người Hàn Quốc

Do chịu ảnh hưởng của Nho giáo nên trong xã hội xưa của Hàn Quốc tồn tại quan niệm “Môn đăng hậu đối”, “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đó”. Con cái không có quyền lựa chọn bạn đời của mình. Hôn lễ truyền thống thường được tổ chức vào buổi chiều chạng vạng, khi âm dương có sự giao hòa. Trong hôn lễ, cô dâu, chú rể mặc Hanbok được thiết kế cầu kỳ.

Hôn lễ thường có những món đồ như: đôi uyên ương gỗ (sự chung tình), đôi gà trống (nuôi dạy con cái), gà mái (sự sinh sản). Ngoài ra còn có táo tàu (trường sinh bất lão), hạt dẻ (con cháu sung túc), cây tùng bách, cây táo tàu (đơm hoa kết trái), cây đào (sinh được nhiều con), cây tre (ngay thẳng và sức mạnh) và mì (sự lâu dài và trường thọ).

Lễ cưới truyền thống ở Hàn Quốc cũng có rất nhiều các nghi lễ: ăn hỏi, dạm ngõ, đính hôn,… nhà trai gửi quà sang nhà gái để cúng tổ tiên, đón dâu. Hôn lễ được tổ chức bên nhà gái, chú rể cưỡi ngựa cùng đoàn tùy tùng đến. Người dẫn đầu đoàn sẽ ôm con ngỗng gỗ. Sau đó là lễ giao bái, cô dâu chú rể đứng đối diện nhau trước bàn cưới. Lễ giao bái có ý nghĩa hứa hẹn hai người sẽ thủy chung trọn đời và có trách nhiệm với nhau. Sau khi làm lễ cúi chào nhau, cô dâu và chú rể sẽ làm lễ uống rượu giao bôi.

Cô dâu được đón về nhà chồng bằng kiệu, sau đó đến vấn an ông bà, cha mẹ. Khi cô dâu và chú rể vái lạy cha mẹ, mẹ chồng sẽ ném táo, hạt dẻ và cô dâu sẽ lấy váy hứng. Việc làm này mang ý nghĩa cầu mong con đàn cháu đống. Bạn bè cũng lấy táo và hạt dẻ đút vào áo cô dâu và chú rể. Sau nghi lễ này, cô dâu thường tặng những món quà nhỏ hay thức ăn cho cha mẹ chồng để thể hiện tấm lòng hiếu thảo.

현대 결혼식 - Hôn lễ hiện đại của người Hàn Quốc

Ngày nay, các nghi lễ trong đám cưới hiện đại của Hàn Quốc được giảm bớt. Thay vào đó là nghi thức đơn giản theo kiểu phương Tây. Trang phục cưới mang hơi hướng hiện đại. Lễ đường, tiệc cưới cũng tổ chức công phu hơn.

회갑 - Mừng thọ

Khi đến năm 60 tuổi, người Hàn được con cháu trong nhà tổ chức một buổi tiệc lớn mừng thọ. Nghi lễ này thể hiện lòng biết ơn của con cái với tình yêu và công lao của cha mẹ. Và cầu mong cha mẹ luôn khỏe mạnh, sống thọ. Khách mời đến buổi tiệc thường là con cháu, họ hàng thân thiết trong gia đình.

Trong ngày này, chủ nhân bữa tiệc cùng với bạn đời ngồi trước bàn tiệc lớn. Theo quan niệm, bàn tiệc được chuẩn bị càng cao thì càng thể hiện lòng hiếu thảo của con cái. Trong bữa tiệc, con cái sẽ lần lượt lạy bố mẹ, rót rượu và dâng lên. Họ hàng trẻ hơn hoặc người có vai vế nhỏ hơn cũng sẽ lạy và dâng rượu. Họ hàng rót rượu cho nhau uống và trò chuyện vui vẻ. Ngày nay, chất lượng đời sống được nâng cao, tuổi thọ trung bình được kéo dài. Do đó cũng có nhiều trường hợp tổ chức tiệc mừng thọ 70 tuổi.

장례 – Tang lễ

Tang lễ của người Hàn Quốc thường mang đậm màu sắc Nho giáo. Tang lễ thể hiện sự hiếu thảo và tiếc thương của con cháu trước sự ra đi của người quá cố.  Khi một người đang hấp hối thì sẽ được chuyển sang một chiếc giường đẹp hoặc ra phòng chính căn nhà. Con cháu họp lại nắm tay chân người hấp hối, chứng kiến giây phút khi lâm chung, được gọi là Imjong (임종).

Đám tang truyền thống gồm các nghi lễ như Kobok – gọi hồn người chết, chịu tang, đưa tang, hạ nguyệt vào đúng giờ lành ở nơi được chỉ dẫn theo lời thầy địa lý. Sau đó là lễ mang hồn người chết về. Nghi lễ uche đề phòng linh hồn lạc khỏi thể xác đã được chôn cất. Nghi lễ cholkok thể hiện mọi kiêng kỵ. Sau cùng gia đình sẽ viết thư cảm ơn những người khách đã đến để chia buồn.

제사 - Đám giỗ

Đây là nghi lễ thể hiện sự tưởng nhớ, tôn kính đối với tổ tiên của người Hàn Quốc. Nghi lễ mang đậm giá trị tinh thần của dân tộc, nhấn mạnh trật tự, quan hệ huyết thống giữa người chết và người sống. Họ phải chuẩn bị đủ các loại thức ăn, sắp xếp đúng vị trí trên bàn cúng, dâng lên ông bà tổ tiên, cúi lạy trước linh vị. Đám giỗ thường được tổ chức vào 12 giờ đêm, vì người Hàn nghĩ đây là giờ linh thiêng của cõi âm. Ngoài ra, họ cũng đến thăm mộ, tảo mộ ông bà tổ tiên vào ngày tết trung thu – Chuseok (추석)

Những nghi lễ trong vòng đời của người Hàn Quốc được diễn ra một các đầy đủ, mang đậm nét văn hóa dân tộc. Hy vọng thông qua bài viết này, các bạn sẽ hiểu thêm nhiều điều về những phong tục, nghi lễ của người Hàn Quốc nhé!